West African suite

Home | West African suite

In 2000 bracht ik een werkbezoek aan Bénin in West-Afrika. Ik werkte er met koordirigenten en muziekleraren die vooral geïnteresseerd waren in de koorzettingen die ik gemaakt had van mondeling overgeleverde liederen uit verschillende streken van het land. In de jaren daarvoor had ik tientallen liederen uit Bénin getranscribeerd aan de hand van video-opnamen, gemaakt door Félix Nassi, muziekstudent aan het conservatorium te Groningen.

De liedtraditie in West-Afrika is éénstemmig. Een lied wordt bij voorkeur begeleid door een van de vele traditionele ritmische formules, uitgevoerd met twee ritmestokjes, waardoor het ritme van de melodie polyritmisch wordt aangevuld. Als een lied door één persoon wordt gezongen begeleidt die persoon zichzelf. Bij groepszang wordt de vormgeving nogal eens bepaald door wisselzang tussen een voorzanger en de groep: call-and-response. De melodieën spelen zich bij voorkeur af in pentatone toonschalen, waarbij de onderlinge relatie tussen de tonen overeenkomt met de modale toonruimten die we kennen van de volksmuziek over de hele wereld.

In 2015 was ik opnieuw te gast in Bénin om er workshops te geven aan componisten en muziekleraren. Daarnaast werkte ik een week lang met de Compagnie Musique van de nationale politie in Cotonou. Op de lessenaars stonden enkele door mij gemaakte arrangementen van traditionele liederen uit het land. Deze arrangementen vormden het uitgangsmateriaal voor de West African Suite. Vrijwel alle boven genoemde kenmerken van de West-Afrikaanse liedtraditie worden in deze suite aangetroffen. Zo is de karakteristieke West-Afrikaanse polyritmiek in alle delen te horen en duikt hier en daar een traditionele ritmische begeleidingsformule op, zoals het agbaja-ritme in deel 4 en het tchoké-ritme in deel 5, beide gespeeld op de bongo’s. De vormgeving van de delen 2 en 4 is het resultaat van call-and-response. De tonaliteit van de meeste delen is modaal met naast mixolydisch een voorkeur voor dorisch.

Mijn West African Suite draag ik op ter nagedachtenis aan mijn vroegtijdig overleden vriend Félix Nassi.